Naar overzicht
Bewaren
Delen
Dit object delen

Scheepsmodel van een Friese zeilschouw.

Marchienus de Jonge

Scheepsmodel van een Friese zeilschouw. Op spanten gebouwd. Schaal niet bekend. Het model heeft één mast in een messelbank. De bovenkant van de mast wordt gehouden door een voorstag op de botteloef (in het fries: 'loefbyter'). De zeilen zijn van witte katoen: een stagfok en een sprietzeil. Het voorschip is plat en loopt schuin omhoog. Het achterschip heeft een schuine spiegel. De bodem is vlak en loopt naar voren en achteren omhoog. De boot is open. Dat betekent dat in het voor- en achterschip de spanten zijn te zien. De bodem is bedekt met buikdenningen. De messelbank rust op twee spanten en wordt aan de bovenkant verstevigd met kniestukken. De zwaarden hangen met bouten aan de boeisels. In scepters op het bakboordboeisel liggen een vaarboom en een pikhaak. De kop van het roer is versierd met snijwerk in de vorm van en papegaai.
Marchienus de Jonge (1904-1981) maakte het model. Hij was conciërge van het Fries Scheepvaart Museum en later in dienst van het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen. Het zeil en de fok zijn in 1991 vervaardigd door Pieter Alkema. Ook hij was toen conciërge van het Fries Scheepvaart Museum.
De schouw is wijd verspreid in Nederland. Het bestaat in vele afmetingen en wordt voor vele doeleinden gebruikt: visserij, vrachtvervoer en pleziervaart. De Friese schouw is gladboordig en wordt gebruikt op de binnenwateren. Het vlak is over de gehele lengte gebogen en eindigt boven de waterlijn tegen de onderkant van een zeshoekige spiegel, die een min of meer sterke valling naar buiten heeft. Het vlak is vrij breed en het boord valt niet erg open. Het boeisel heeft slechts een kleine binnenwaartse valling. De Kleine Schouw is 4.75 meter lang, geheel open en voert meestal een spriettuig (spriet en giek) en een stagfok op een botteloef. De Middenschouw is 5.5.0 meter lang en heeft een bezaantuig. De Grote Schouw is 6 meter lang en voert eveneens een bezaantuig. Soms is de grote schouw uitgerust met een kajuit. De GWS-schouw heeft een stalen onderbouw en een houten boeisel. Het voert een spriettuig. De lengte is 5 meter (gangbare handelsmaat voor staal). De afkortig verwijst naar de Grouwster Watersprot Vereniging, die de bouw van dit type in de vroege jaren dertig entameerde en ook westrijden voor deze schouwen organiseerde.

Identificatie
Titel
Scheepsmodel van een Friese zeilschouw.
Objectnummer
FSM-1977-081
Trefwoorden
Friese schouwen, Scheepsmodellen, Schouwen
Materialen
hout, ijzer, metaal
Hoogte
125.0 cm
Vervaardiging
Vervaardiger
Marchienus de Jonge
Datering
1940 - 1945
Meer informatieMinder informatie