Naar overzicht
Bewaren
Delen
Dit object delen

Gevelsteen met voorstelling van een walvis die geharpoeneerd wordt.

onbekend

Gevelsteen. Zandsteen. Brede omlijsting met schuine rand naar binnen. Voorstelling: op de voorgrond een spuitende walvis (twee dampwolken) en daarachter een sloep met twee roeiers, een stuurman en een harpoenier. Links boven de letters 'B.A.K.D'..

De gevelsteen is afkomstig uit een huis in Gaast. Het huis werd in 1960 of 1961 afgebroken. De steen staat afgebeeld in de Geakunde van Wûnseradiel. De huizen van Gaast zijn beschreven en getekend door het Zuiderzeemuseum. Uit een artikel van Thijs Mol over Friese walvisvaart ( 'Friesland en de walvisvaart' in: Jaarverslag Fries Scheepvaart Museum 1962, pp. 40-43.) wordt duidelijk dat de steen oorspronkelijk uit Workum afkomstig is. Een artikel van Anne J. Dijkstra ("Een Workumers zeepostille voor walvisvaarders" in: ? (Friso?)) bevestigt dat: "Voor enkele jaren was Workum tevens de trotse bezitter van de enige bekende gevelsteen met een voorstelling van een walvisjacht vanuit een sloep. De sloep is bemand met een harpoenier, een stuurman en vier roeiers, waarin er twee afgebeeld zijn. In de gevelsteen zijn de letters BAKD ingebeiteld, waarvan de betekenis nog een puzzle vormt. Deze gevelsteen is, na nog een huis in Gaast gesierd te hebben, thans opgesteld in het Pothuis te Makkum (...)". In 1995 werd in het wegdek van de Buorren in Gaast een walvis ingestraat, als herinnering aan de walvisvaart en ter compensatie van het verdwijnen van de gevelsteen uit het dorp. In 2002 werd de steen geschonken door de Gemeente Wûnseradiel in ruil voor een kopie van de steen, die ingemetseld werd in het dorpshuis van Gaast. Die kopie is gemaakt door Stucadoorsbedrijf De Haan te Leeuwarden.

Identificatie
Titel
Gevelsteen met voorstelling van een walvis die geharpoeneerd wordt.
Objectnummer
FSM-1994-329
Trefwoorden
Gaast, Geschiedenis Friese scheepvaart, Walvissen, Walvisvaart, Workum
Materialen
zandsteen, steen
Hoogte
54.5 cm
Breedte
54.5 cm
Vervaardiging
Vervaardiger
onbekend
Datering
1600 - 1650
Meer informatieMinder informatie
Uit hetzelfde thema