Betreft een zaaiviool (Fries: siedfioele) bestaande uit een metalen bak met een houten onderstel en een losse strijkstok. De zinken bak heeft een soort trechter met een uitloop naar achteren. De binnenkant van het achterste gedeelte is licht hol gebogen om hem comfortabel aan de zijkant te kunnen dragen. Aan de bovenzijde is een grote rechthoekige vulopening, terwijl aan de onderkant en voorzijde van de bak een kleine rechthoekige opening is die met behulp van een houten schuifje kleiner kan worden gemaakt. Deze schuif kan worden bediend met een hendeltje aan de zijkant van de zaaiviool. Onder de opening bevindt zich een platte metalen schijf die door opstaande randen in zes wigvormige vakjes is verdeeld. Deze schijf is op een as gemonteerd die door een strijkstok met een touw in beweging wordt gebracht. De strijkstok bestaat uit een dun rondhout waaraan een touw geslagen is. De zaaivioolstok heeft een verdikt handvat. Op de foto ontbreekt de strijkstok. De leren draagriem is verstelbaar in 6 standen.
Een zaaiviool is een met de hand aangedreven werktuig om fijne zaden te zaaien zoals vlas- en klaverzaad. Het zaad komt vanuit een houder, van hout, canvas of metaal met een inhoud van 8 tot 12 liter door een met een schuifje verstelbare opening aan de onderzijde op een draaiend schoepenrad. Dit schoepenrad wordt in beweging gebracht door een strijkstok met een leren riem of veter heen en weer te trekken. Door centrifugaal kracht wordt het zaad over een breedte van ca. 6 meter verspreid. De zaaiviool wordt aan een schouderriem gedragen. De hoeveelheid te zaaien zaad wordt geregeld door middel van een verstelbare schuif onder in de voorraadbak en door de snelheid van lopen. Bij het zaaien is het van belang dat de rechterhand en de linkervoet gelijktijdig naar voren bewegen, om te voorkomen dat men gaat ‘telgangeren’.
De naam zaaiviool is afgeleid van de beweging die de zaaier met de stok maakt. Deze doet denken aan de beweging van de strijkstok van een viool. De zaaiviool werd rond 1850 vanuit de Verenigde Staten in West-Europa geïntroduceerd. In Nederland werd de zaaiviool vooral in het noorden en oosten veel gebruikt. Hij had als voordeel boven handmatig zaaien dat het zaad beter werd verdeeld, zodat er geen ‘gangen’ ontstonden.
