Naar overzicht
Bewaren
Delen
Dit object delen

Zaaiviool van hout en metaal gebruikt om fijne zaden mee te zaaien

Boeke & Huidekoper

Betreftg een zaaiviool bestaande uit een metalen bak met een houten onderstel. De bak is gemaakt van zink en vormt een soort trechter met een extra uitloop naar achteren. De binnenkant van het achterste gedeelte is hol gebogen om hem comfortabel aan de zijkant van het lichaam te kunnen dragen. Bovenop zit een grote rechthoekige vulopening en op een plaatje staat de tekst: BOEKE & HUIDEKOPER GRONINGEN. Aan de onderkant van de bak zit vooraan een kleine rechthoekige opening die door een houten schuifje kleiner kan worden gemaakt. Met een hendeltje aan de zijkant bedient men deze schuif. Onder de opening bevindt zich een platte metalen schijf die door opstaande randen in zes wigvormige vakjes is verdeeld. De schijf is op een as gemonteerd die door een strijkstok met een touw in beweging wordt gebracht. De strijkstok bestaat uit een dun rondhout zonder handvat en het uiteinde is licht beschadigd. De leren draagriem is in zeven standen verstelbaar. Er op staan de ingebrande letters: RS.
Een zaaiviool (Fries: siedfioele) is een met de hand aangedreven werktuig om fijne zaden te zaaien zoals vlas- en klaverzaad. Het zaad komt vanuit een houder met een inhoud van 8 tot 12 liter (van hout, canvas of metaal) door een met een schuifje verstelbare opening aan de onderzijde op een draaiend schoepenrad. Dit schoepenrad wordt in beweging gebracht door een strijkstok met een leren riem of veter heen en weer te trekken. Door centrifugaal kracht wordt het zaad over een breedte van ca. 6 meter verspreid. De zaaiviool wordt aan een schouderriem gedragen. De hoeveelheid te zaaien zaad wordt geregeld door middel van een verstelbare schuif onder in de voorraadbak en door de snelheid van lopen. Bij het zaaien is het van belang dat de rechterhand en de linkervoet gelijktijdig naar voren bewegen, om te voorkomen dat men gaat ‘telgangeren’.
De naam zaaiviool is afgeleid van de beweging die de zaaier met de stok maakt. Deze doet denken aan de beweging van de strijkstok van een viool. De zaaiviool werd rond 1850 vanuit de Verenigde Staten in West-Europa geïntroduceerd. In Nederland werd de zaaiviool vooral in het noorden en oosten veel gebruikt. Hij had als voordeel boven handmatig zaaien dat het zaad beter werd verdeeld, zodat er geen ‘gangen’ ontstonden.

Identificatie
Titel
Zaaiviool van hout en metaal gebruikt om fijne zaden mee te zaaien
Objectnummer
FLM-87-113
Objectcategorie
Zaaiviool
Materialen
hout, zink, leer
Hoogte
46 cm
Breedte
22 cm
Vervaardiging
Vervaardiger
Boeke & Huidekoper
Meer informatieMinder informatie