Naar overzicht
Bewaren
Delen
Dit object delen

Zicht of graanzicht van metaal en hout gebruikt om graan of peulvruchten te maaien

J.H. Benner

Betreft een zicht of graanzicht bestaande uit een korte houten stok en haaks daarop een licht gebogen spits toelopend snijblad of mes. Op het blad is een merkteken aangebracht en de tekst Gutstahl. Het blad is gerepareerd met een las. Het mes van een zicht is meestal rond de 70 centimeter lang en op het breedste gedeelte ongeveer 10 tot 12 centimeter. Het blad is iets ronder van vorm dan dat van een zeis en de voor de zeis kenmerkende rekker ontbreekt bij de zicht. Aan het blad is nagenoeg haaks een metalen strip gesmeed (Fries: arend). Het blad is van oudsher aan de stok verbonden met behulp van een metalen ring (Fries: bjirk). Deze ring, die is aangebracht om de onderzijde van de zichtstok, gebruikt men om de arend en daarmee het blad vast te klemmen aan de stok. Op de stok is meestal een zogenaamd arendplaatje met daarin een vierkant gat aangebracht waarin precies een aan de arend gesmeed vierkant nokje past. De laatste ontbreekt in dit geval. Bij de eerste zichten realiseerde men de bevestiging met behulp van keggen of keilen. In een later stadium realiseerde men dit echter met twee inbusbouten. Op het andere uiteinde van de stok bevindt zich een geprofileerd handvat dat een geheel vormt met de stok. Daarachter zit een gebogen houten plaatje dat dient om steun te geven aan de hand of pols.
Een zicht en een welhaak gebruikte men in combinatie voor het maaien van graan of peulvruchten. Dit gebeurde met een slaande beweging. De door een zicht of graanzicht (Fries: sichte) afgesneden graanhalmen of peulvruchten werden met de welhaak of zichthaak (Fries: welheak, sichteheak of heakje) tot een bos bijeengebracht. De bossen graanhalmen konden daarna tot een schoof worden gebonden. Om de zicht veilig te vervoeren kon deze in de opening van de handgreep van de welhaak worden geschoven. Dan kon de zicht veilig op de rug mee naar huis gedragen worden. Kenmerkend voor zichten in Noord-Nederland is een kleine leren lus boven aan de stok waarin de wijsvinger past. Hiermee krijgt men beter grip op de zicht.

Identificatie
Titel
Zicht of graanzicht van metaal en hout gebruikt om graan of peulvruchten te maaien
Objectnummer
FLM-87-098
Materialen
hout, metaal
Hoogte
57 cm
Breedte
75 cm
Vervaardiging
Vervaardiger
J.H. Benner
Meer informatieMinder informatie
Uit hetzelfde thema